حکم شرعی معاملات آنلاین طلا، بازار فارکس و بازار ارز دیجیتال
حکم شرعی معاملات آنلاین طلا، بازار فارکس و بازار ارز دیجیتال چیست؟ فارکس یکی از بزرگترین بازارهای مالی در سطح جهان است که هر شخصی بدون هیچ محدودیتی می‌تواند در آن به معامله بپردازد. انجام معامله در این بازار برای مسلمانان ایجاد شبهه کرده است که آیا این نوع خرید و فروش حلال است یا حرام؟! در این مقاله از سایت عابدون قصد داریم این موضوع را از نظر مراجع مختلف مورد بررسی قرار دهیم، پس با ما همراه باشید.
حکم شرعی بازار فارکس در ایران
برای انجام معاملات در بازار مالی فارکس، چارچوب‌های متفاوتی مشخص وجود دارد که باید برای انجام معاملات شرعی در نظر گرفته شوند تا بتوان در مورد حکم شرعی فارکس نظر داد:
- عدم معامله با حساب‌های بهره‌ای و عدم دادن و یا گرفتن هر نوع نرخ سود و بهره که اصطلاحا به آن ربا گفته می‌شود.
- ثبت خرید یا فروش بدون تاخیر و پرداخت تمامی مبالغ و هزینه‌های معامله به صورت همزمان
- عدم تبدیل معامله به حالت قمار
- وجود تناسبی مناسب میان ریسک و سود معامله
- عدم پرداخت نرخ بهره شبانه یا سواپ در فارکس
مورد دیگر این است که در اسلام، ربا حرام است. یعنی بهره کشیدن روی پولی که قرض داده می‌شود. در این جا اسلام مخالفت خود را با کالا قرار گرفتن پول اعلام می‌کند و همین موضوع باعث می شود مراجع در مورد حکم شرعی فارکس محتاط عمل کنند و درباره آن شک داشته باشند. از آن‌جایی که چنین قوانینی همیشه توسط بانک‌های خارجی و کارگزاری‌ها رعایت نمی‌شوند؛ جهت احترام به مذهب و عقیده اشخاص مختلف، حساب‌هایی تحت عنوان حساب‌های اسلامی جهت انجام معاملات به شکل حلال و در چارچوب‌های اسلامی ایجاد شده‌اند که در این نوع حساب‌ها افراد از پرداخت مواردی نظیر سواپ یا بهره معاف هستند. بنابراین در پاسخ به این سوال که آیا معامله در بازار بین‌المللی فارکس حرام است یا خیر می‌توان گفت که با افتتاح حساب اسلامی در کارگزاری، شکل دادن و انجام معاملات حلال و بلامانع است.
ارز دیجیتال از نظر قرآن
بررسی قوانین اسلامی و اصول قرآنی در خصوص قبولی بیت کوین به تحلیل نظرات مراجع تقلید نیازمند است. از جمله مواردی که موجب تردید مسلمانان در مورد معامله با ارزهای دیجیتال می‌شود، سفته بازی در بازار ارزهای دیجیتال می‌باشد. در بخش بعدی، ما به بررسی دقیق‌تر این مسئله با استفاده از آراء مراجع تقلید خواهیم پرداخت.
نظر مراجع تقلید درباره ارز دیجیتال
در نظر داشته باشید که اکثر مراجع تقلید معامله یا خرید و فروش ارزهای دیجیتال را حرام اعلام نکرده‌اند. با این حال، به دلیل وجود موارد قابل ابهام و مسائلی مرتبط با سفته بازی در این زمینه، معاملات ارز دیجیتال دارای مشکلاتی می‌باشند که بهتر است برای آن‌ها طبق قوانین عمل کرد. دیدگاه مراجع تقلید در این خصوص به‌شرح زیر است؛
آیت‌الله خامنه‌ای
درخصوص مسائل مرتبط با خرید و فروش ارزهای دیجیتال، مقامات دینی و اسلامی، به ویژه آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی تا کنون فتوای خاصی ارائه نداده‌اند و تأکید داشته‌اند که از طریق عمل به قوانین و مقررات حاکم بر این زمینه عمل شود. آنان از مسلمانان توصیه می‌کنند که همواره از راهکارهایی که با قوانین و اصول اسلامی منطبق هستند، برای معاملات مرتبط با ارزهای دیجیتال استفاده کنند. در نتیجه، عدم ارائه فتوا خاصی از طرف مقامات دینی نه تأییدی از حلال یا حرام بودن معاملات ارزهای دیجیتال می‌باشد و نه نفی آن.
این موضوع نشان می‌دهد که مسلمانان در خصوص مسائل ارزهای دیجیتال به تطابق با قوانین و مقررات موجود تأکید دارند و به دنبال رعایت اصول اسلامی در این زمینه هستند. از این رو، اطلاعیه‌ها و توصیه‌هایی که از سوی مقامات دینی به عموم مسلمانان منتشر می‌شود، به منظور توجیه و راهنمایی برای معاملات مسئولانه در دنیای ارزهای دیجیتال ارائه می‌شود.
آیت‌الله مکارم شیرازی
نظرات آیت‌الله مکارم شیرازی، یکی از مراجع تقلید شیعه و عالم بزرگ اسلامی در ایران، درباره خرید و فروش ارزهای دیجیتال به نوعی متواضعانه ابراز شد. وی به وضوح به ابهامات و پیچیدگی‌های زیاد مرتبط با ارزهای دیجیتال اشاره کرد و اشتباهات و مسائل ناشناخته در این زمینه را تأکیدی بر مسائل اخلاقی و دینی قرار داد. در این راستا، ایشان نسبت به خرید و فروش و معاملات ارزهای دیجیتال نکته‌ای را مورد تأکید قرار دادند.
آیت‌الله مکارم شیرازی با توجه به اینکه ارزهای دیجیتال با طبیعتی ابهام‌آور و پیچیده مواجه هستند، توصیه به معامله در این زمینه به عنوان یک عمل متداول نداشتند. به عبارت دیگر، ایشان معتقدند که مسلمانان در معاملات مرتبط با ارزهای دیجیتال باید با ایمان به تقویم قوانین اسلامی و اصول اخلاقی عمل کنند و معاملاتی را که به وضوح با این اصول منطبق نیستند، اجتناب نمایند.
نظرات آیت‌الله مکارم شیرازی در خصوص ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک هشدار برای مسلمانان معامله‌گر، به منظور رعایت اصول دینی و اخلاقی در این زمینه تأکیدی ارائه می‌دهد. ایشان به مسلمانان توصیه می‌کنند که در معاملات ارزهای دیجیتال به دقت اصول دینی و اخلاقی را رعایت کنند و از عملیاتی که نقض این اصول را ایجاد می‌کنند، دوری نمایند.
آیت‌الله شبیری زنجانی
نظرات آیت‌الله زنجانی در مورد معاملات ارزهای دیجیتال در قالب اصول دینی بسیار مهم واقع می‌شوند. آیت‌الله زنجانی تأکید دارند که اگر وجه دریافتی از معاملات ارزهای دیجیتال به طور صحیح و در ارتباط با کار حلال و قانونی انجام شود، اشکال شرعی ندارد. به عبارت دیگر، ایشان با تأکید بر رعایت قوانین و اصول اخلاقی در معاملات ارزهای دیجیتال، به مسلمانان پیشنهاد می‌دهند که معاملات خود را در چارچوب مشروعیت شرعی انجام دهند.
آیت‌الله زنجانی با این اظهار نظر، اهمیت رعایت اصول دینی و اخلاقی در معاملات ارزهای دیجیتال را تأکید می‌کنند و به مسلمانان تأکید می‌کنند که در تمامی معاملات خود با ارزهای دیجیتال، از ابعاد شرعی و اخلاقی بهره‌برداری کنند. ایشان با تأکید بر این مسأله به مسلمانان پیشنهاد می‌دهند که از هر گونه معامله نامشروع و خلاف اصول دینی دوری نمایند و در تمامی معاملات خود به اصول دینی و اخلاقی پایبند باشند. تأکید ایشان به عنوان یک مرجع دینی در مسأله ارزهای دیجیتال، به عنوان یک رهنمود اخلاقی برای مسلمانان در این زمینه ارائه می‌شود و تأکید دارند که از هر گونه معامله نامشروع و نقض اصول دینی دوری نمایند.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی
آیت‌الله هاشمی شاهرودی، یکی از علمای بزرگ و معتبر شیعه در جهان اسلام، به بررسی وضعیت ارزهای دیجیتال پرداخته و نظرات خود را در این زمینه ابراز کرده‌اند. ایشان تأکید دارند که به دلیل ابهامات و عدم شفافیت در معاملات مرتبط با ارزهای دیجیتال، استفاده از این نوع ارزها به عنوان وسیله معاملاتی در اسلام جایز نمی‌باشد.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی از اهمیت اخلاق در معاملات ارزهای دیجیتال نیز سخن می‌گویند و تأکید دارند که هر گونه معامله و معاونتی که می‌تواند به ترویج ربا و تجارت نامشروع منجر شود، از منظر دینی جایز نمی‌باشد. از این رو، آیت‌الله هاشمی شاهرودی به مسلمانان توصیه می‌کنند که به دقت و با رعایت اصول دینی و اخلاقی در معاملات خود در این زمینه عمل نمایند و از هر گونه معامله‌ای که با اصول دینی و اخلاقی در تناقض باشد، دوری نمایند.
در این راستا، نظرات آیت‌الله هاشمی شاهرودی در خصوص ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک رهنمود و هشدار اخلاقی به منظور حفظ اصول دینی و اخلاقی در معاملات ارزهای دیجیتال ارائه می‌شوند. ایشان معتقدند که مسلمانان باید با توجه به تعالیم اسلام و اخلاق، در این زمینه عمل کنند و از هرگونه عملی که ممکن است با مفاهیم دینی تضاد داشته باشد، پرهیز نمایند.
