حکم استمنا برای آزمایش اسپرم از نظر مراجع تقلید چیست؟
مطابق با فقه دین اسلام، استمنا عملی حرام و از گناهان کبیره به شمار می‌آید. اما اگر شخصی به دلیل نیاز به آزمایش اسپرم، مجبور به انجام استمنا شود، آیا باز هم مرتکب گناه شده است؟ این مقاله از عابدون به بررسی این موضوع از دیدگاه مراجع تقلید و فقه اسلامی می‌پردازد.
استمنا چیست و چه حکمی دارد؟
استمنا به معنای خروج منی از بدن بدون آمیزش است. در فقه اسلامی، دو نوع استمنا مطرح است:
- استمنای حرام: هنگامی که فرد خود باعث خروج منی شود.
- استمنای حلال: زمانی که همسر فرد باعث خروج منی شود، بدون اینکه آمیزش صورت گیرد.
استمنای حرام گناهی کبیره است و مسلمانان پس از آن باید غسل جنابت کنند، وگرنه تکالیف دینی آنان مورد پذیرش خداوند قرار نخواهد گرفت.
حکم شرعی آزمایش اسپرم چیست؟
امام خمینی (ره):
امام خمینی معتقدند که استمنا تنها در صورتی که برای نیازهای پزشکی ضروری باشد، بدون گناه است و در غیر این صورت، عملی حرام محسوب می‌شود و باید از آن پرهیز کرد. به طور خاص، ایشان بر این باورند که استمنا برای آزمایش‌های غیرضروری مانند بررسی توانایی پدر برای بچه‌دار شدن صحیح نیست.
آیت‌الله خامنه‌ای:
آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرمایند که در شرایط ضروری، استمنا بلامانع است و گناهی به دنبال ندارد، اما این شرایط ضروری محدود به موارد درمانی است؛ یعنی زمانی که بررسی اسپرم برای ادامه درمان لازم باشد. به همین دلیل، آزمایش اسپرم برای مسائل غیر درمانی مانند بچه‌دار شدن، از مصادیق ضرورت محسوب نمی‌شود و انجام استمنا در این موارد جایز نیست و باید از آن اجتناب کرد.
پرسش: آیا برای تست‌های غیرضروری که نیاز به استمنا دارند، مجاز به انجام این عمل هستیم؟
پاسخ آیت‌الله خامنه‌ای: اگر این تست‌ها برای درمان بیماری‌های خاصی ضروری باشد، استمنا اشکالی ندارد؛ اما در غیر این صورت، استمنا جایز نیست.
پرسش: آیا در صورتی که پزشک نیاز به منی برای آزمایش دارد و شخص مجرد نتواند از طریق دیگری منی را خارج کند، حکم آن چیست؟
پاسخ آیت‌الله خامنه‌ای: اگر معالجه یا درمان به این آزمایش وابسته باشد، انجام استمنا اشکالی ندارد.
پرسش: آیا استمنا برای آزمایش اسپرم که برای ازدواج ضروری است، مجاز است؟
پاسخ آیت‌الله مکارم شیرازی: اگر امکان دیگری برای گرفتن منی وجود دارد، مانند استفاده از همسر یا ازدواج موقت، باید از این طریق اقدام کرد. در غیر این صورت، استمنا تنها در موارد ضروری به مقدار ضرورت مجاز است.
پرسش: حکم استمنا برای گرفتن اسپرم جهت آزمایش چیست؟
پاسخ آیت‌الله مکارم شیرازی: گرفتن اسپرم برای آزمایش از طریق استمنا تنها در صورت ضرورت مجاز است.
پرسش: با توجه به اینکه استمنا در اسلام مجاز نیست، آیا موارد استثناء نیز وجود دارد؟
پاسخ آیت‌الله سیستانی: موارد استثناء مانند معالجه که به استمنا نیاز دارد، در صورتی که تنها راه ممکن باشد، مجاز است.
پرسش: حکم شرعی استمنا چیست؟ آیا کفاره دارد؟
پاسخ آیت‌الله سیستانی: استمنا حرام و از گناهان کبیره است، ولی کفاره ندارد. حکم آن این است که باید برای نماز و امور مشابه غسل کرد و توبه نمود و از این عمل دست کشید.
سخن آخر
استمنا عملی حرام و از گناهان کبیره است؛ اما در شرایط خاص، ممکن است استمنا بدون گناه محسوب شود. مراجع تقلید تأکید می‌کنند که در مواردی که تنها راه معالجه به انجام استمنا وابسته باشد، انجام آن مجاز است. با این حال، استمنا برای آزمایش‌های غیرضروری پزشکی پذیرفته نشده و باید از آن پرهیز کرد.
