آداب غذا خوردن در اسلام
آداب غذا خوردن در اسلام چیست؟ همانطور که می‌دانید اسلام دینی کامل است و درباره‌ی هر آنچه که برای بهتر زیستن لازم است صحبت کرده و قوانینی تعیین کرده است. نیاز به غذا از اساسی‌ترین ملزومات برای بقا است و در اسلام نیز آدابی برای آن در نظر گرفته شده است که در این مطلب از رسانه عابدون به این آداب خواهیم پرداخت.
آداب غذا خوردن در اسلام
قطعا هر موجود زنده ایی در کره زمین برای ادامه بقا و زنده ماندن نیاز به غذا و تغذیه مناسب دارد. در دین کامل اسلام نیز به اکثر وجوهات زندگی توجه شده است و روایات و احادیث گهربار بسیاری در این رابطه از معصومین (ع)، به منظور راهنمایی بشر و زندگی سالم تر گفته شده است. احکام اسلام از سوی پروردگار بزرگ و دانا، بر اساس حکمت و صلاح بشر گفته شده اند تا انسان را در راه رسیدن به زندگی سالم و راحت راهنمایی کنند. بعضی از این دستورات به صورت آشکار ابلاغ شده اند و هر کسی میتواند با اندکی تامل متوجه آنها شود مانند شستن دست پیش از غذا، اما در برخی از احکام، یافتن فلسفه وجودی آن ها به سادگی قابل فهمیدن نیستند. برخی از احکام، به آثار و روابط ناشناخته ای اشاره دارد که فهم حقیقت آن ها ابزار خاص خود را می طلبد، برخی از روابط و احکامی مانند آداب خوردن غذا در اسلام، وضو گرفتن قبل از غذا و … که در ادامه این مقاله به بررسی برخی از مهم ترین آداب تغذیه سالم در اسلام اشاره خواهد شد.
میانه‌روی در خوردن غذا
میانه روی و رعایت اعتدال در خوردن غذا از اصول اولیه شیوه زندگی سالم در اسلام است. در همه جای قرآن اسراف و پرخوری امری ناپسند و نکوهیده معرفی شده است. حضرت علی (ع) در این باره فرموده اند: «کم خوردن نفس را گرامی‌تر و تندرستی را پایدارتر می‌کند» و «هر گاه خداوند بخواهد بنده خود را اصلاح گرداند، سه چیز نصیب او کند: کم گویی، کم خوری و کم خوابی.»
متواضعانه غذا بخورد و از شیوه متکبران بپرهیزد
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز درمورد آداب غذا خوردن در اسلام بیان کرده اند: «به هنگام غذا خوردن، کفش هایتان را درآورید; چه آن که سنتی نیکو و برای پاها راحت تر است .»
داشتن تواضع هنگام خوردن غذا، به نوعی نشان دهنده احترم به نعمت های الهی و برکات زندگی است. علامه مجلسی در نوشته های خود به این موضوع اشاره کرده است که: «دو زانو بنشیند و خوابیده غذا نخورد … و چهار زانو نشستن مکروه است و از آداب غذا خوردن در اسلام با خدمت کاران و غلامان چیز خوردن و بر روی زمین چیز خوردن، سنت است .»
تنوع در دریافت مواد غذایی
تنوع در خوردن غذا و دریافت همه گروه‌های مواد غذایی هم از نظر علمی و هم در طب اسلامی سفارش شده است. برای نمونه، در آیه ۱۷۲ سوره بقره در قرآن کریم سفارش شده است که از غذا‌های پاک و پاکیزه و حلال و قابل خوردنی استفاده کنید و شکر نعمت‌های خدا را به جای آورید.
با دست راست غذا بخورد
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز درمورد آداب خوردن غذا در اسلام فرموده اند: «اذا اکل احدکم فلیاکل بیمینه …»; «اگر کسی از شما غذا خورد، با دست راست بخورد. »
در ادامه آداب خوردن غذا در اسلام امام صادق (ع) فرموده اند: «لاتاکل بالیسری و انت تستطیع » ; «با دست چپ نخور، در حالی که می توانی (از دست راست استفاده کنی).» گفته شده است که خوردن غذا با دست چپ کراهت دارد و توصیه نمیشود.
آغاز و پایان دادن غذا با نمک
بهتر است قبل از شروع به خوردن غذا و بعد از اتمام آن دو مرتبه انگشت خود را با نمک آغشته کرده و به دندان‌های خود بکشید. این کار باعث خنثی شدن محیط اسیدی دهان و سالم ماندن دندان‌ها و رفع بسیاری از بیماری‌های معده می‌شود. پیامبر خدا (ص) می‌فرمایند: هر کسی که غذای خود را با نمک آغاز کند و با نمک به پایان ببرد، از هفتاد و دو درد، که جذام و برص (پیسی) از آن جمله است، در امان می‌ماند.
ایجاد محیط آرام و بانشاط
یکی از مهم ترین آداب غذا خوردن در اسلام این است که غذا را بدون دغدغه و در محیطی آرام و با آرامش بخورید و در هنگام خوردن غذا نیز با آرامش و به آهستگی این کار را انجام دهید. اهمیت این موضوع به حدی است که طبق فرمایش امام رضا (ع)، مدت زمانی که سر سفره غذا می‌مانید، جزو عمر محسوب نمیشود.
فوت نکردن غذا
در کتب اسلامی آمده است برای خنک کردن غذای داغ خود، از فوت کردن بپرهیزید. این کار در آداب اجتماعی نیز پسندیده نیست و میتواند باعث انتقال بیماری و استشمام بوی دهان فرد برای دیگران باشد. همچنین توجه داشته باشید خوردن غذای بسیار داغ نیز برای سلامتی مضر است و بایستی از آن پرهیز شود. پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) پیروان خود را از خوردن غذای خیلی داغ و یا خیلی سرد منع کرده‌اند و می‌فرمایند غذا را خنک کن، زیرا که در غذای خیلی داغ برکت نیست و از خوردن آب خیلی سرد بپرهیز که معده را تباه می‌کند. بیشتر بدانید: مضرات نوشیدن آب یخ چیست؟ فوت کردن غذا
شست و شوی دست
شکر خدا در پایان غذا
نظر شما درباره شیوه زندگی سالم در اسلام درباره آداب غذا خوردن چیست و چقدر به این آداب پایبندید؟ آیا شما نیز نتایج مثبت رعایت این آداب را تجربه کرده اید؟ دیدگاه‌ها و تجربیات خود را با ما و خوانندگان این مطلب از طریق بخش «ارسال نظر» در میان بگذارید
خوردن سبزی
آداب غذا خوردن در احادیث از معصومان(ع)
امام رضا (ع) با تشبیه بدن به زمین می‌فرماید: بدن انسان بسان زمین پاک و آماده برای زراعت است که اگر در آبادانی و آبدهی بدان مراقبت شود به گونه‌ای که آب، نه فراوان‌تر از نیاز بدان برسد تا آن را غرقاب و باتلاق کند و نه از اندازه کمتر باشد تا آن را به تشنگی گرفتار سازد، آبادانی‌اش استمرار می‌یابد. اما اگر از آن غفلت شود به تباهی می‌گراید و علف هرز در آن می‌روید. بدن چنین حکایتی دارد و تدبیر آن در خوراک و پوشاک چنین است. پرخوری و نیز خوردن پس از سیری بدن را باتلاق تجمع میکروب‌ها می‌سازد و موجب تباهی تن، قساوت قلب، کودنی، دوری از خدا و انواع بیماری‌ها می‌شود.
پیامبر (ص) فرمود: مؤمن در یک شکم چیز می‌خورد و کافر در هفت شکم؛ همچنین فرموده است: زمانی که میل به غذا داری غذا بخور و در حالی که هنوز میل و اشتها به خوردن داری، دست از خوردن بکش.
امام علی (ع) نیز در این رابطه فرموده است: عادت به پرخوری انواع دردها را به همراه دارد. و همچنین فرمود: از پرخوری پرهیز کنید، چرا که مایه تباهی تن است. بهترین رمز سلامتی آن است که انسان با وجود اشتها به غذا از آن دست بکشد.
در حدیث دیگری نیز امام علی (ع) به امام حسن (ع) فرمود: اگر می‌خواهی سالم بمانی و از پزشک بی‌نیاز شوی، چهار امر را رعایت کن: 1ـ اگر میل به غذا نداری نخور 2ـ تا زمانی که سیر نشده‌ای و اشتها باقی است، دست از غذا بکش 3ـ غذا را پس از جویدن کامل در دهان فرو بده و 4 ـ قبل از خواب قضای حاجت کن.
